فرقانی ( دوشنبه 88/10/7 :: ساعت 9:58 عصر) امروزه وقتی درباره تعلیم و تربیت سخن به میان می آید اصطلاحاتی نظیر یادگیری و یاددهی نیز مطرح می شود.
فرآیند یادگیری می تواند یاد گیرنده را در هر مکان و هر زمان به طور عمیق با فعالیتهای آموزشی دیگر مرتبط و تجارب او را در این زمینه به گونه ای بسیار موثرتقویت کند. ما معلمان می توانیم روشهای آموزشی خود را به گونه ای تنظیم کنیم که دانش آموزان بتوانند هر چه بیشتر آموخته های خود را به یاد بیاورند و درباره اطلاعاتی که ضمن تدریس درس دریافت کرده اند فکر کرده و آنها را تجزیه و تحلیل و طبقه بندی کنند و خود به نتیجه ، یعنی به شناخت برسند؛ تا زمانیکه دانش آموزان ما خود به شناخت نرسند تبدیل علم به عمل، فکر به برنامه، خلاقیت به تولید ممکن نخواهد بود . بنابراین بزرگترین و مهمترین خدمت معلم وادار کردن دانش آموزان به تفکر، استدلال و ارائه راه حل برای مشکلات است که از طریق کاربرد شیوه های یادگیری و پرورش مهارت های فکری میسر است.
ایجاد انگیزه و علاقه یکی از مهمترین راهکارهایی است که می توان با ایجاد آن درک ریاضی و حل مساله را برای دانش آموزان هموار نمود. در این مقاله سعی شده است که با ارائه راههایی دانش آموزان را به فهم دقیق مطالب درسی علاقمند کرد که آن نیز با توجه به یافته های دقیق درسی و آموزش صحیح ریاضی حاصل خواهد شد.
مفهوم کار گروهی و بحث و گفتگو در کلاس یکی دیگر از راههای تحقق و پیشرفت در یادگیری ریاضی در این مقاله خواهد بود امید است که ارائه این نوع شیوه ها بتواند به یادگیری دانش آموزان و یاددهی آموزش دهندگان عزیز کمک کند.
1) ایجاد انگیزه و نگرش مثبت نسبت به درس ریاضی در دانش آموزان
بهترین انگیزه که مخصوصا در یادگیری و علاقه به ریاضی نقش عمومی ایفا می کند بیان ریشه های تاریخی و بیان تارخ ریاضیات در پیشرفت ریاضی می باشد. جیمز کلارک ماکسول می گوید:
(( یکی از بزرگترین امتیازات برای دانش آموزان هر رشته ، خواندن سرگذشت و تاریخچه آن موضوع است.)) با یک تحقیق تاریخی می توان وقایع گذشته را به طور دقیق مورد مطالعه قرار داده و عوامل موثر تشکیل دهنده آنها را شناسایی کنیم تا مطالب درسی بهتر درک شود. بیان این نکته که تاریخ ریاضیات از تاریخ علوم مستثنی نیست و در نتیجه ، مطالعه و پژوهش در تاریخ ریاضیات شناخت واقعیت ها را به دنبال دارد ، یکی از راههای موثر در علاقمند کردن دانش آموزان خواهد بود.
از مطالعه و بیان تاریخ ریاضی در کلاس، می توان نقش ملل یا مذاهب مختلف و سهم آنها را در پیدایش و ترویج دانش ریاضی بیان نمود مثلاً در می یابیم که نقش مسلمانان در پیشرفت ریاضیات هم از نظر توسعه و هم از نظر ترویج آن نقش کاملاً قابل ملاحظه ای است و با بررسی خدمات ایرانیان به علوم ریاضی جایگاه معرفتی این مرز و بوم را مشخص می کند. استاد شهریاری در کتاب سرگذشت ریاضیات می گوید :
(( تاریخ ریاضی به ما می آموزد که مطالعة ریاضیات موجب آزاد کردن روان انسان از اندیشه های غیر انسانی می شود تاریخ ریاضیات نشان می دهد که مردم ساده ولی اندیشمند در سراسر سیاره زمین در ساختن بنای شوق انگیز و پرشکوه ریاضیات امروزی دست داشته اند بررسی تاریخ ریاضی باعث بازگرداندن ما به خود می شود. وقتی بدانیم نخستین کتاب جبر و مثلثات به وسیله ریاضیدانان ایرانی به رشته تحریر در آمده است ، وقتی بدانیم ریاضیدانانی چون بیرونی و جوزجانی همه دستورات مثلثاتی را بوجود آورده اند آن وقت است که، حالت خود را از دست می دهیم و به خود اعتماد می کنیم و این خود یاعث فهم بهتر مطالب و ایجاد انگیزه در یادگیری ریاضی می شود.))
بنابراین با بیان چگونگی پیدایش یک مطلب در کلاس درس، آمادگی بیشتری برای فهم مطالب بعدی به زبان ریاضیات برای دانش آموزان فراهم می شود و با اشتیاق بیشتری شنونده مطالب خواهند بود و بر این باور هستیم که انگیزه ای در بین دانش آموزان ایجاد خواهد شد که این خود به فهم و یادگیری دقیق، دید مثبتی خواهد داد.
این قسمت را با سخن پروفسور محسن هشترودی به پایان می رسانیم:
(( اگر با بزرگداشت گذشتگان می خواهیم کاری کنیم که جوانان امروز به استخوان های پوسیده آبا و اجدادشان ببالند، سخت خطا کاریم و اگر با انجام این کار می خواهیم امروزیان را تحقیر کنیم و به آنان بفهمانیم نتوانسته اند مثل پدرانشان در زمینه های گوناگون علمی، ادبی و هنری بشکفند، در اشتباهیم اما اگر می خواهیم از این راه آنان را بر انگیزیم تا راه آن بزرگان را در پیش گیرند همان درست است و باید آن را دنبال کنیم.))
